Cây hoa hiên

CÂY HOA HIÊN

Hoa hiên hay còn được gọi là cây huyên thảo, vong ưu, nghi nam, lê lô, lộc thông, rau huyên, có tên tiếng Anh là hoa Daylily. Có tên khoa học là  Hemerocallis fulva. Thuộc họ Hành tỏi - Lilìaceae, là loài thực vật bản địa châu Á, từ đông Kavkaz qua Himalaya đến Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên và đông nam nước Nga.

Hoa hiên là một loại cỏ sống lâu năm, thân rê rất ngắn, có rễ mẫm nhưng nhỏ. Lá hình sợi, dài 30-50cm, rộng 2,5cm hay hơn, trên mật có nhiều mạch. Trục mang hoa cao bằng lá, phía trên phân nhánh, có 6-10 đến 12 hoa.

Hoa to, màu vàng đỏ, có mùi thơm, tràng hoa hình phễu, phía trên xẻ thành 6 phiến. Nhị 6. Bầu có 3 ngăn. Quả hình 3 cạnh. Hạt bóng, màu đen. Ra hoa vào mùa hạ và mùa thu.

Cây hoa hiên được trồng làm cây cảnh ở một vùng có khí hậu quanh năm ẩm mát như Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Sa Pa (Lào Cai) và Đà Lạt (Lâm Đồng). Từ lâu, cây huyên thảo đã được sử dụng như một vị thuốc dân gian có nhiều công hiệu. Lá và hoa làm thuốc chữa đổ máu cam, an thai, lợi tiểu, trừ thấp nhiệt, làm yên ngũ tạng, khỏi bốc nóng, giúp ăn ngon ngủ yên, sáng mắt...

Rễ cây vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, lợi thuỷ, lương huyết, chỉ huyết, được dùng làm thuốc lợi tiểu, giảm đau, chữa sốt, lỵ, nôn ra máu, đại tiện ra máu; sỏi tiết niệu. Rễ cây cũng có tác dụng chữa ho ra máu, viêm gan, vàng da, viêm tuyến mang tai, viêm tai giữa, đau răng.

Lá và rễ giã đắp có thể trị sưng vú. Lá hái quanh năm, rễ đào vào thu đông, có khi vào mùa khác, dùng tươi hay phơi khô. Ngoài tác dụng làm thuốc, hoa hiên cũng là một món ăn ngon dành cho dân sành điệu.

Cách chế biến thông dụng nhất là nấu canh. Gần đây, các đầu bếp đã nghĩ ra các món như xào thập cẩm, băm lẫn với thịt nạc hay hấp cách thuỷ cùng tim, cật lợn. Dù làm cách nào, hoa hiên vẫn giữ được vị ngon, ngọt rất đặc trưng của mình.

Các giống cây hoa hiên rất đa dạng về màu sắc và hình dáng, là kết quả từ các nỗ lực lai tạo chuyên nghiệp. Hàng ngàn giống cây trồng đã đăng ký được đánh giá cao và nghiên cứu bởi các hiệp hội Hoa hiên địa phương cũng như quốc tế.

Loài hoa này rất ít bị sâu bệnh, không đòi hỏi phải bón phân nhiều, chỉ cần tưới đủ nước là cây phát triển tốt và cho hoa đẹp. Cỏ huyên là một loại hoa sớm nở tối tàn, mỗi bông hoa chỉ có tuổi thọ một ngày, nhưng trong một vườn hoa chúng ta vẫn thường lầm tưởng đó là một loại hoa lâu tàn vì khi hoa này tàn thì lập tức sẽ có hoa khác nở thay thế liên tục như vậy trong nhiều ngày, thậm chí là nhiều tháng.

Với 2 màu cổ điển hoang dã là vàng (Hemerocallis hyperion) và cam (Hemerocallis fulva) phổ biến ở Việt Nam thì ta cũng có rất nhiều phong cách thiết kế cho một sân vườn hoa hiên đẹp.

Kỹ thuật trồng Rau huyên trong sân vườn rất đơn giản, bằng phương pháp tách gốc giống như chúng ta trồng cây Sả. Trước hết bạn nên cắt ngang phần gốc  cách gốc khoang 20 cm, sau đó tách ra tùng phần nhỏ khoảng 3 đến 4 cây rồi tiến hành đào hố cho cây xuống trồng và lắp đất lại.

Hoa hiên ít bị sâu bệnh, không đòi hỏi phải bón phân nhiều, chỉ cần tưới đủ nước là cây phát triển tốt và cho hoa đẹp.

cây hoa hiên

Cây hoa hiên không chỉ được trồng để trang trí làm cảnh ở sân vườn hay công viên. Hoa hiên còn được dùng làm thực phẩm và thuốc chữa bệnh nên hoa hiên rất có giá trị cần được nhân giống trồng rộng rãi.

cây hoa hiên

hoa hiên

cây huyên thảo

cỏ huyên